Γιατί ο καφές αποτρέπει την ανάπτυξη διαβήτη;

Η αξία της άσκησης στην αποφυγή της άνοιας είναι το αντικείμενο σημαντικής έρευνας, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα σε ένα από τα εγκυρότερα ιατρικά περιοδικά (JAMA Neurology). Μελετήθηκε αναλυτικά η δραστηριότητα 78.000 ατόμων από 40 έως 79 ετών, χρησιμοποιώντας τα ειδικά «έξυπνα» ψηφιακά ρολόγια και συσχετίστηκε με την εμφάνιση άνοιας μετά από επτά έτη παρακολούθησης. Η βασική παράμετρος που αναλύθηκε ήταν τα ημερήσια βήματα (τα «steps», ένας συνήθης δείκτης που καταγράφουν τα «έξυπνα» ψηφιακά ρολόγια). Όπως σε όλες τις σχετικές μελέτες τα αποτελέσματα έλαβαν υπ’ όψιν πολλούς άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη άνοιας, αδρανοποιώντας τους στη στατιστική ανάλυση (φύλο, ηλικία, εθνικότητα, επίπεδο μόρφωσης, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, διατροφικές συνήθειες, κάπνισμα, κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, χρήση φαρμακευτικών ουσιών, τυχόν διαταραχές ύπνου και τέλος ενδεχόμενη ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου).

Οι συμμετέχοντες που κατέγραφαν περισσότερα από 9.826 βήματα ημερησίως μείωσαν στο μισό την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας οποιασδήποτε αιτιολογίας. Ακόμα μεγαλύτερη μείωση της εμφάνισης άνοιας είχαν όσοι συμμετέχοντες κατέγραψαν λιγότερα βήματα (τουλάχιστον 6.315), αλλά με ρυθμό μεγαλύτερο των 40 βημάτων ανά λεπτό. Ο έντονος ρυθμός βαδίσματος καθώς και η συχνότερη καταγραφή διαστημάτων άσκησης ίσων ή μεγαλύτερων των 30 λεπτών ημερησίως είχαν τα βέλτιστα αποτελέσματα όσον αφορά στην αποτροπή της άνοιας. Οι ερευνητές καθόρισαν ως έντονο τον ρυθμό, όταν ήταν μεγαλύτερος των 110 βημάτων ανά λεπτό, το οποίο ισοδυναμεί με διάνυση 4,5 περίπου χιλιόμετρων την ώρα. Χαρακτηριστικό είναι πάντως πως ακόμα και συμμετέχοντες που κινούνταν λιγότερο, κάνοντας τουλάχιστον 3.800 βήματα ημερησίως μείωσαν κατά 25% την πιθανότητα ανάπτυξης άνοιας κατά τα έτη της παρακολούθησης συγκρινόμενοι με όσους δεν είχαν καθόλου σωματική δραστηριότητα.

Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν αντίστοιχες παρατηρήσεις μικρότερων μελετών,  αυτή τη φορά όμως σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων και με μακρύτερη χρονική διάρκεια παρακολούθησης. Εντύπωση μάλιστα προκαλεί η σημαντικότητα αυτών των ευρημάτων, παρόλο που η μελέτη συμπεριέλαβε και άτομα μικρότερης ηλικίας και άρα με μικρή σχετικά πιθανότητα εμφάνισης άνοιας κατά την επταετή παρακολούθηση. Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ένα συμπέρασμα της μελέτης που συμβαδίζει με όσα ξέρουμε για την ευεργετική επίδραση της κίνησης στην υγεία της καρδιάς μας, πως ακόμα και η απλούστερη άσκηση,  όπως τα 3.800 βήματα ημερησίως, είναι ικανά να μεταβάλλουν σημαντικά το επίπεδο της υγείας μας όταν συγκρίνονται με την καθιστική ζωή. Αν πάψουμε να μιμούμαστε τους Κολοκοτρωναίους («καβάλα παν στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε») χρησιμοποιώντας τα αυτοκίνητα μας και για τις μικρότερες αποστάσεις, θυμηθούμε πως έχουμε πόδια και τα χρησιμοποιούμε συχνά, μπορούμε να ζούμε καλύτερα και περισσότερο!

Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. προχώρησε σε απόσυρση μεγάλων ποσοτήτων δαβιγατράνης 75 και 150 mg σε σχετική απόφαση της, λόγω ανίχνευσης μιας νιτροζαμίνης,  συγκεκριμένα N-nitroso-dabigatran (NDAB). …

Ξέρουμε από την εμπειρία μας πόσο εθιστικές μπορεί να είναι τροφές με υψηλή συγκέντρωση λιπαρών ή ζάχαρης. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Yale δίνει την αιτία: φαίνεται πως η κατανάλωση αυτών των τροφών ενεργοποιεί το ντοπαμινεργικό σύστημα του ανθρώπινου εγκέφαλου, οδηγώντας μας σε ένα αίσθημα ικανοποίησης/ανταμοιβής. …

Η «διαλειμματική νηστεία» είναι πολύ δημοφιλής δίαιτα και παρεμβαίνει στον ανθρώπινο μεταβολισμό, στερώντας του το βασικό καύσιμο (υδατάνθρακες), μέσω της πλήρους στέρησης τροφής για πολλές ώρες. Κυκλοφορεί σε διαφορετικές μορφές:

• εναλλαγή μιας ημέρας κανονικής δίαιτας με ένα μόνο γεύμα 500 θερμίδων την επόμενη (alternate day fasting)
• κανονική δίαιτα πέντε ημέρες με ένα μόνο γεύμα 500 θερμίδων δύο ημέρες την εβδομάδα (5:2 fasting)
• κανονική δίαιτα για 8 ώρες μόνο καθημερινά, με απόλυτη νηστεία τις υπόλοιπες δεκαέξι (16/8 fasting). Η τελευταία φέρνει στο μυαλό το Ραμαζάνι των μουσουλμάνων και είναι η πλέον δημοφιλής.

Η διαλειμματική νηστεία οδηγεί αναπόφευκτα σε υπερβολική πείνα και επακόλουθη αδυναμία και κόπωση σε παραγωγικές ώρες της ημέρας. Συχνά προκαλεί ευερεθιστότητα, πονοκεφάλους και προβλήματα στον ύπνο. Είναι παρ’ όλα αυτά δημοφιλής και υποστηρίζεται και από την ιατρική κοινότητα, επειδή θεωρείται πως μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις πέραν της απώλειας βάρους. Ειδικότερα πιστεύεται πως συντελεί στην μείωση των ελεύθερων ριζών οξυγόνου και γενικότερα των μηχανισμών που προάγουν την φλεγμονή σε κυτταρικό επίπεδο. Παρόλο που τα περισσότερα σχετικά δεδομένα προήλθαν από μελέτες σε ζώα, θεωρείται πιθανή η ευεργετική της επίδραση σε νόσους όπως η αρθρίτιδα, ο καρκίνος, το άσθμα, η σκλήρυνση κατά πλάκας και η νόσος του Alzheimer.

Μόνο που η λογική της διαλειμματικής νηστείας μέσα στο εικοσιτετράωρο (16/8 fasting) δεν φάνηκε να οδηγεί σε μακροχρόνια απώλεια βάρους από μόνη της σε 547 ασθενείς, που κατέγραψαν τις καθημερινές διατροφικές τους συνήθειες για 6 μήνες. Η μέση χρονική διαφορά ανάμεσα στα γεύματα δεν είχε επίδραση στην απώλεια βάρους. Η μελέτη δημοσιεύτηκε πρόσφατα και αποτελεί μια πρώτη αρνητική ένδειξη για την αποτελεσματικότητα της διαλειμματικής δίαιτας.