Έχει αποδειχθεί η αύξηση της στεφανιαίας νόσου και του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου από την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Τελευταία δεδομένα αποδεικνύουν την αρνητική επίδραση της έκθεσης στον καπνό τρίτων και στα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής.

Πρόκειται για μελέτη σε περισσότερους από 400.000 ενήλικες ηλικίας από 40 έως 69 ετών, που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο Αρρυθμιολογίας της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Περίπου ένας στους πέντε συμμετέχοντες είχαε εκτεθεί σε παθητικό κάπνισμα, κατά μέσο όρο για 2 περίπου ώρες εβδομαδιαίως, και εμφάνισε συχνότερα (κατά 6%) κολπική μαρμαρυγή. Η επίδραση ήταν εντονώτερη όσο η έκθεση αυξανόταν. Για συμμετέχοντες που έφταναν σε σχεδόν οκτώ ώρες έκθεσης η αύξηση ήταν μεγαλύτερη (11%).

Από την ανάλυση είχαν εξαιρεθεί καπνιστές και ασθενείς που είχαν ήδη βπαρουσιάσει κολπική μαρμαρυγή και χρησιμοποιήθηκαν στατιστικές μέθοδοι, που απέκλεισαν άλλους παράγοντες που επιδρούν στην εμφάνιση της αρρυθμίας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Πολύ άσχημα νέα για τη διαλειμματική νηστεία από ανάλυση της επίπτωσης των διατροφικών συνηθειών στην υγεία περισσότερων από 20.000 ενηλίκων, η οποία βασίστηκε στα στοιχεία της National Health and Nutrition Examination Surveys (NHANES) των Η.Π.Α. κατά τα έτη 2003-2018, και παρουσιάστηκε πρόσφατα σε συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Όσοι ακολουθούσαν την πλέον δημοφιλή διαλειμματική νηστεία (16/8 fasting) διπλασίασαν σχεδόν την πιθανότητα θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα (μία αύξηση κατά 91%), χωρίς να παρουσιάσουν οποιαδήποτε όφελος στις απώλειες από καρκίνο. Μάλιστα ασθενείς με καρκίνο που έτρωγαν για περισσότερο από 16 ώρες το εικοσιτετράωρο πέθαιναν λιγότερο συχνά από τη νόσο τους, ενώ ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα επίσης εμφάνισαν αυξημένο (κατά 70%) κίνδυνο απώλειας από έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ακολουθώντας τη διαλειμματική νηστεία. …

Ακούμε συχνά για συνανθρώπους μας, που χάθηκαν ξαφνικά επειδή τους πρόδωσε η καρδιά τους. Πρόκειται πολύ συχνά για ανθρώπους που δεν γνώριζαν ότι πάσχουν από τη νόσο των αρτηριών της καρδιάς (στεφανιαία νόσος). …

Η εξοικείωση των ηλικιωμένων με το “σερφάρισμα” μέσα από κινητό ή “τάμπλετ” φαίνεται πως έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην αποφυγή της άνοιας σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη σε ιατρικό περιοδικό (Journal of the American Geriatric Society). …

Από την εμφάνιση της ζαχαρίνης, της πρώτης τεχνητής γλυκαντικής ουσίας (1879) και τις πολλές επόμενες να ακολουθούν (ασπαρτάμη, ακεσουλφάμη, σουκραλόζη, κυκλαμικό νάτριο, στέβια, νεοεσπεριδίνη και άλλες)  έχουν υπάρξει μελέτες που συσχετίζουν την κατανάλωση τους με αυξημένη επίπτωση σακχάρου, παχυσαρκίας και υψηλών τιμών λιπιδίων στο αίμα, χωρίς ποτέ να καταλήγουν σε αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα. Πρόσφατα δημιουργήθηκε θόρυβος από τη συσχέτιση της κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών ουσιών με τη μεταβολή της χλωρίδας του εντέρου, κάτι που δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε καρκινογένεση, αλλά η σχετική μελέτη αφορούσε ποντικούς και δικαιολογημένα αμφισβητείται η αξία της όσον αφορά στον ανθρώπινο οργανισμό. H Υπηρεσία Φαρμάκων και Τροφίμων των Η.Π.Α. (Food & Drug Administration, FDA) πάντως δέχεται συχνά κριτική επειδή θεωρεί τις παραπάνω ουσίες ασφαλείς ακόμα και σε καθημερινή κατανάλωση σχετικά μεγάλων ποσοτήτων.

Τούτων δοθέντων είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο γνωστότερο ιατρικό περιοδικό των Βρεττανών παθολόγων (British Medical Journal), σύμφωνα με την οποία η υπερκατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια, ενοχοποιώντας ιδιαίτερα τρεις συχνά χρησιμοποιούμενες γλυκαντικές ουσίες: την ασπαρτάμη, την ακεσουλφάμη και τη σουκραλόζη.

Η σχετική δημοσίευση προκύπτει από μεγάλη σε αριθμό συμμετεχόντων και πολυετή σε διάρκεια έρευνα των διατροφικών συνηθειών στη Γαλλία, η οποία ξεκίνησε το 2009 και αφορά σε περισσότερους από 100.000 υγιείς Γάλλους πολίτες άνω των 18 ετών, που δέχθηκαν να συμμετέχουν εθελοντικώς, καταγράφοντας διαχρονικά τις διαιτητικές τους συνήθειες καθώς και στοιχεία σχετικά με την άσκηση και τον τρόπο ζωής τους. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 42 έτη και το 80% είναι γυναίκες.

Στη διάρκεια της μελέτης οι συμμετέχοντες κατέγραφαν περιοδικά τροφές και ποτά, τα οποία και φωτογράφιζαν πριν τα καταναλώσουν! Η ημερήσια κατανάλωση γλυκαντικών ουσιών ήταν από τις βασικές αναφορές στα ερωτηματολόγια της μελέτης, λόγω της μακρόχρονης αντιπαράθεσης σχετικά με την βλαπτική ή όχι επίδραση τους. Περίπου τέσσερις στους δέκα συμμετέχοντες χρησιμοποιούσαν τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, με μέση ποσότητα ημερήσιας κατανάλωσης τα 42,5 χιλιοστογραμμάρια. Όσοι κατανάλωναν πάνω από αυτήν την ποσότητα είχαν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο στη διάρκεια της μέχρι τούδε παρακολούθησης συγκριτικά με όσους δεν κατανάλωναν καθόλου γλυκαντικές ουσίες. Συγκεκριμένα παρατηρήθηκαν 346 επεισόδια (έμφραγμα ή εγκεφαλικό) ανά 100.000 άτομα με υψηλή κατανάλωση γλυκαντικών ουσιών συγκριτικά με 316 επεισόδια ανά 100.000 άτομα που δεν κατανάλωναν καθόλου σχετικές ουσίες για κάθε έτος παρακολούθησης. Μεγάλες ποσότητες καθημερινής κατανάλωσης ασπαρτάμης οδήγησαν σε περισσότερα εγκεφαλικά επεισόδια, ενώ υψηλές ημερήσιες καταναλώσεις  ακεσουλφάμης (sweet one) και σουκραλόζης σε περισσότερα εμφράγματα. Διαφορές δεν υπήρξαν σε όσους κατανάλωναν ποσότητες μικρότερες των 42,5 χιλιοστογραμμαρίων ημερησίως.

Το γενικό συμπέρασμα των ερευνητών είναι πως οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες μπορούν να χρησιμοποιούνται άφοβα κατά περίσταση, αλλά η καθημερινή και κατ’ εξακολούθηση χρήση τους σε μεγάλες ποσότητες φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την καρδιαγγειακή υγεία. Είναι δυστυχώς πιθανό να καταναλώνουμε συνθετικά γλυκαντικά εν αγνοία μας, αφού αυτά εμπεριέχονται πολύ συχνά σε κατεργασμένες τροφές, που μπορεί να αγοράσουμε στο super market. Αν τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης επιβεβαιωθούν και από επόμενες (συχνά βλέπουμε αντικρουόμενα συμπεράσματα σε έρευνες αυτού του τύπου παρακολούθησης) το “μέτρον άριστον” και στην κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών ουσιών θα αποδειχθεί σημαντική παράμετρος για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας. Φτάνει βέβαια τυχόν μείωση της κατανάλωσής των τεχνητών γλυκαντικών ουσιών να μην συνοδεύεται από αύξηση της κατανάλωσης της κλασσικής ζάχαρης,  ενδεχόμενο που θα οδηγούσε σε πολλαπλάσια βλαπτικά αποτελέσματα.

Η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί σε διαφορετικές ιατρικές μελέτες με τη μείωση της εμφάνισης σακχάρου (σακχαρώδη διαβήτη) σε υγιείς ενήλικες. Μία πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει ως πιθανή αιτιολογία την ευεργετική επίδραση της κατανάλωσης καφέ σε δείκτες φλεγμονής, οι οποίοι συμβάλλουν στην εμφάνιση σακχάρου. …

Η αξία της άσκησης στην αποφυγή της άνοιας είναι το αντικείμενο σημαντικής έρευνας, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα σε ένα από τα εγκυρότερα ιατρικά περιοδικά (JAMA Neurology). Μελετήθηκε αναλυτικά η δραστηριότητα 78.000 ατόμων από 40 έως 79 ετών, χρησιμοποιώντας τα ειδικά «έξυπνα» ψηφιακά ρολόγια και συσχετίστηκε με την εμφάνιση άνοιας μετά από επτά έτη παρακολούθησης. Η βασική παράμετρος που αναλύθηκε ήταν τα ημερήσια βήματα (τα «steps», ένας συνήθης δείκτης που καταγράφουν τα «έξυπνα» ψηφιακά ρολόγια). Όπως σε όλες τις σχετικές μελέτες τα αποτελέσματα έλαβαν υπ’ όψιν πολλούς άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη άνοιας, αδρανοποιώντας τους στη στατιστική ανάλυση (φύλο, ηλικία, εθνικότητα, επίπεδο μόρφωσης, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, διατροφικές συνήθειες, κάπνισμα, κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, χρήση φαρμακευτικών ουσιών, τυχόν διαταραχές ύπνου και τέλος ενδεχόμενη ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου).

Οι συμμετέχοντες που κατέγραφαν περισσότερα από 9.826 βήματα ημερησίως μείωσαν στο μισό την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας οποιασδήποτε αιτιολογίας. Ακόμα μεγαλύτερη μείωση της εμφάνισης άνοιας είχαν όσοι συμμετέχοντες κατέγραψαν λιγότερα βήματα (τουλάχιστον 6.315), αλλά με ρυθμό μεγαλύτερο των 40 βημάτων ανά λεπτό. Ο έντονος ρυθμός βαδίσματος καθώς και η συχνότερη καταγραφή διαστημάτων άσκησης ίσων ή μεγαλύτερων των 30 λεπτών ημερησίως είχαν τα βέλτιστα αποτελέσματα όσον αφορά στην αποτροπή της άνοιας. Οι ερευνητές καθόρισαν ως έντονο τον ρυθμό, όταν ήταν μεγαλύτερος των 110 βημάτων ανά λεπτό, το οποίο ισοδυναμεί με διάνυση 4,5 περίπου χιλιόμετρων την ώρα. Χαρακτηριστικό είναι πάντως πως ακόμα και συμμετέχοντες που κινούνταν λιγότερο, κάνοντας τουλάχιστον 3.800 βήματα ημερησίως μείωσαν κατά 25% την πιθανότητα ανάπτυξης άνοιας κατά τα έτη της παρακολούθησης συγκρινόμενοι με όσους δεν είχαν καθόλου σωματική δραστηριότητα.

Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν αντίστοιχες παρατηρήσεις μικρότερων μελετών,  αυτή τη φορά όμως σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων και με μακρύτερη χρονική διάρκεια παρακολούθησης. Εντύπωση μάλιστα προκαλεί η σημαντικότητα αυτών των ευρημάτων, παρόλο που η μελέτη συμπεριέλαβε και άτομα μικρότερης ηλικίας και άρα με μικρή σχετικά πιθανότητα εμφάνισης άνοιας κατά την επταετή παρακολούθηση. Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ένα συμπέρασμα της μελέτης που συμβαδίζει με όσα ξέρουμε για την ευεργετική επίδραση της κίνησης στην υγεία της καρδιάς μας, πως ακόμα και η απλούστερη άσκηση,  όπως τα 3.800 βήματα ημερησίως, είναι ικανά να μεταβάλλουν σημαντικά το επίπεδο της υγείας μας όταν συγκρίνονται με την καθιστική ζωή. Αν πάψουμε να μιμούμαστε τους Κολοκοτρωναίους («καβάλα παν στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε») χρησιμοποιώντας τα αυτοκίνητα μας και για τις μικρότερες αποστάσεις, θυμηθούμε πως έχουμε πόδια και τα χρησιμοποιούμε συχνά, μπορούμε να ζούμε καλύτερα και περισσότερο!

Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. προχώρησε σε απόσυρση μεγάλων ποσοτήτων δαβιγατράνης 75 και 150 mg σε σχετική απόφαση της, λόγω ανίχνευσης μιας νιτροζαμίνης,  συγκεκριμένα N-nitroso-dabigatran (NDAB). …

Ξέρουμε από την εμπειρία μας πόσο εθιστικές μπορεί να είναι τροφές με υψηλή συγκέντρωση λιπαρών ή ζάχαρης. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Yale δίνει την αιτία: φαίνεται πως η κατανάλωση αυτών των τροφών ενεργοποιεί το ντοπαμινεργικό σύστημα του ανθρώπινου εγκέφαλου, οδηγώντας μας σε ένα αίσθημα ικανοποίησης/ανταμοιβής. …

Με τους διαδοχικούς περιορισμούς στην κυκλοφορία και γενικότερα στην κινητικότητα, ας μην ξεχνάμε πόσο σημαντική είναι η άσκηση, ακόμα και αυτή με χαμηλά φορτία, όπως το βάδισμα. Τα κατοικίδια ζώα που, χαριτολογώντας, τα αναδείξαμε σε πρόφαση μετακινήσεων, ξέρουμε πως μειώνουν την πιθανότητα στεφανιαίας νόσου σε όσους δεν έχουν σχετικό ιστορικό, ενώ δεν αποκλείεται να αυξάνουν και τα χρόνια ζωής ανθρώπων που έχουν ιστορικό της νόσου. …