Επιστολή στην εφημερίδα “Καθημερινή” σχετικά με άρθρο με τίτλο “Το κάπνισμα και το εύκαμπτο δίκαιο”, 12 Ιανουαρίου 2012
Κε Διευθυντά
Ερέθισμα για την επιστολή αποτελεί άρθρο γνώμης του Κου Χρίστου Ζουράρη στην Καθημερινή της 12ης Ιανουαρίου με τίτλο «Το κάπνισμα και το εύκαμπτο δίκαιο». Διαβάζουμε με έκπληξη πως: «η πεποίθηση ότι ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται γενικώς και αδιακρίτως είναι εν μέρει αφελής» και πως στα πλαίσια της «ευκαμψίας του δικαίου» η πολιτεία μπορεί «είτε να μην εφαρμόζει το νόμο καθόλου είτε να αρκείται σε μία σποραδική ή δειγματολειπτική εφαρμογή του»! (το θαυμαστικό δικό μας). Ευτυχώς, συνεχίζει ο Κος Ζουράρης, έτσι «εφαρμόζεται» και ο αντικαπνιστικός νόμος, ο οποίος υποκύπτοντας στο «πνεύμα του αγγλοσαξωνικού πουριτανισμού» και «υπό το πρόσχημα της προστασίας της δημόσιας υγείας αγνόησε πάγιους κοινωνικούς και πολιτιστικούς εθισμούς» και «εγκαταστάθηκε στο νομικό μας σύστημα ως ες αεί υπόδειγμα άκαμπτου νόμου προς αποφυγήν (και προς ανυπακοήν)».
Παραθέτω τα δεδομένα του ζητήματος: Η θέσπιση κλειστών δημόσιων χώρων ελεύθερων από καπνό σε Ιρλανδία, Σκωτία, Γαλλία και Ιταλία οδήγησε σε μείωση των εμφραγμάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων από 12% έως 19%. Αν η Ελλάδα εφάρμοζε τις ίδιες διατάξεις με «αγγλοσαξωνικό πουριτανισμό» σαν αυτόν που επέδειξαν οι γείτονες μας Ιταλοί και όχι στα πλαίσια του «εύκαμπτου δικαίου», θα μπορούσαμε να μετράμε 3.000 λιγότερα εμφράγματα και άλλα τόσα λιγότερα εγκεφαλικά ετησίως, αποφεύγοντας 1.500 απώλειες ανθρώπινων ζωών και πάμπολλες αναπηρίες. Για να αναφέρεται κανείς σε «αντικαπνιστικό νόμο, με πρόσχημα τη δημόσια υγεία» είτε δεν γνωρίζει τους αριθμούς ανθρώπινων απωλειών είτε οι αριθμοί δεν έχουν γι αυτόν τη σημασία που τους προσδίδουν όσοι «εν μέρει αφελείς» προσπαθούν να σκέφτονται ορθολογικά.
Νομίζω πως η παρουσία των σημαντικότερων παραμέτρων που μας οδήγησαν στην χρεωκοπία αναδεικνύονται ανάγλυφα στην τύχη που επιφυλάξαμε στον αντικαπνιστικό νόμο: δεν ασχολούμαστε με τα δεδομένα των προβλημάτων (τους αριθμούς), αλλά καθορίζουμε τη στάση μας με ιδεολογήματα. Δεν αλλάζουμε «πάγιους κοινωνικούς και πολιτιστικούς εθισμούς μας», ακόμα κι αν οι κουτόφραγκοι μας απεδείκνυαν ότι είναι καταστροφικοί (δεν ξέρουν αυτοί). Δεν μάθαμε να σεβόμαστε νόμους και κανόνες και (γι αυτό) δεν δημιουργήσαμε αξιόπιστους και αποτελεσματικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία
Βασίλης Σπανός
Καρδιολόγος, Σύμβουλος του ΕΛ.Ι.ΚΑΡ.